De noodzaak van VR in de zorg / Stefan Vogelzang

Superleuk dat je de tijd neemt om dit te lezen. Dit blog gaat o.a. over waar we naartoe bewegen met Virtual Reality, maar ook de potentie en de kracht. Maar allereerst, wie ben ik om je daar iets over te vertellen? Daarom even een korte terugblik over mijn ervaringen in de wereld van VR/AR.

Mijn compagnon Fabian Debats (ook partner in VRelax) en ik hebben al sinds 2009 ervaring in de wereld van 360° videoproductie. We zijn talloze keren de wereld rondgevlogen voor de grote merken van onze planeet, om prachtige opnames voor ze te maken. Elke keer werden we uitgedaagd om creatief na te denken over de toepassing van 360° video en hoe je dit integreert in wereldwijde marketingcampagnes op sociale media (VR was er toen nog niet). Vanuit ons andere bedrijf VIEMR zijn wij die kennis breder gaan toepassen en hebben we de gewaagde stap gezet om als vreemde eend in de bijt een ons bureau in 2014 te vestigen in Groningen. Dat was in een tijd dat mensen nog niks wisten van VR en AR. Vanaf de eerste dag hebben we besloten weg te blijven bij het gimmick karakter dat VR in de jaren na 2014 kreeg.

We bedachten oplossingen voor educatie, zorg en techniek. Door de effecten meetbaar te maken kregen klanten veel interesse in onze diensten. Ons motto: Het onbereikbare bereikbaar maken en binnen trainingen situaties nabootsen waarop normaal niet getraind kon worden. Denk aan risicovolle situaties zoals werken in gevaarlijke omgevingen.

Het was een schot in de roos en al snel stonden bedrijven zoals NAM, mammoet, Boskalis en Waterschap voor onze deur. Ons team was altijd op de hoogte van de laatste technieken en die proberen we ook direct toe te passen. Ook voor het inzichtelijk maken van lastig te begrijpen processen bleek 360° video en VR een perfecte oplossing.

VR in de zorg

Al snel verschoven we steeds meer naar de zorg, omdat we zagen dat veel problemen en uitdagingen opgelost konden worden met VR/AR. Een sterk concept hierin was Virtual Reality gebruiken als zogeheten ‘empathie-tool’. Dat wil zeggen, mensen een kijkje kunnen geven in het hoofd van bijvoorbeeld een dementerende, iemand met een eetstoornis of een laaggeletterde. Waarom doen zij wat ze doen en hoe maak je dat inzichtelijk? Samen met psychologen bedachten wij ijzersterkte scripts en maakten hier zeer hoogwaardige VR belevingen van. Ze worden vandaag de dag nog steeds gebruikt om meer begrip te kweken voor familie, zorgprofessionals en mantelzorgers.

Hoe sterk werkt VR/AR als empathie-tool?Het World Economic Forum schreef hier een mooi stuk over in relatie tot het behoud van onze oceanen. Dit om meer begrip en empathie te creëren over hoe we naar onze natuur kijken en hier mee omgaan. De mooiste voorbeelden komen echter uit de meer complexe zorg, bij mensen met serieuze mentale of fysieke problematiek. Het UMCG boekte in 2018 al succes met het bestrijden van fantoompijn met VR.

Maar de nood is het allerhoogst op mentaal vlak. Depressie, angststoornissen en problemen met alcohol en drugs treffen jaarlijks zo’n 1,8 miljoen Nederlanders in de leeftijdsgroep van 18 tot 65 jaar. Scholieren ervaren steeds meer druk op school. Ongeveer 840.000 jongeren ervaren mentale uitdagingen en/of klachten. En 1 op de 15 jongeren in Nederland kampt met een depressie. De wachtrijen in de (jeugd)GGZ zijn om te huilen. Niet voor niets dat de overheid nu eindelijk gerichte acties gaat nemen.

 

“We besteden vijftig keer meer aan het genezen van ziektes dan aan het voorkomen ervan.” 

 

Wat is het dan mooi om te zien dat VR een prima vervanger kan zijn voor veel medicatie en gebruikt kan worden als hulplijn en aanvulling op bestaande behandelingen. Er zijn talloze onderzoeken die aantonen dat VR ontzettend goed werkt bij de behandeling van mentale problemen. Kijk alleen al hoeveel onderzoek onze partner het Universitair Centrum Centrum Psychiatrie (UCP) van het Universitair Medisch Centrum Groningen uitvoert. Op hun website kom je meer te weten over wat ze doen.

Ons eigen product VRelax is hier een toonbeeld van en heeft in Nederland de meeste wetenschap achter zich van alle VR bedrijven die actief zijn in de zorg. We halen dan ook vaak het nieuws.

Maar kijk ook naar de VR-ervaring GameChange, waarin gebruikers virtuele omgevingen bezoeken die alledaagse situaties nabootsen. Daarbij worden zij begeleid door een virtuele coach. De wetenschappers van de Universiteit van Oxford hebben dit ontwikkeld en uit het onderzoek blijkt dat de therapie zelfs voor de zwaarste vormen van psychose kan helpen. Volgens het team onderzoekers dat GameChange ontwikkelde, zou het in de toekomst zelfs therapeuten in het echte leven kunnen vervangen…

De toekomst!

Maar waar staan we op dit moment en waar bewegen we naartoe? Iedereen weet inmiddels wel wat VR en AR is, toch? Klopt, maar er is nog zoveel ongezien potentieel qua software en hardware, waar veel mensen nog geen weet van hebben. 360° camera’s worden steeds beter en goedkoper. Zo kun je steeds eenvoudiger, en tegen lagere productiekosten, prachtige VR werelden te creëren. Ook softwarematig zie je dat grote ontwikkelplatformen zoals Unreal en Unity werken aan oplossingen zoals Quixel  en Metahuman om relatief eenvoudig realistische 3D omgevingen te creëren die gebruikt kunnen worden in VR en de Metaverse. Er staan ons prachtige dingen te wachten. En dat belooft veel goeds voor bedrijven zoals VRelax, die nu al grote stappen zetten in deze markt.

Maar mensen zijn kieskeurig en wennen daarnaast ook snel aan wat ze zien. De VR industrie moet daarom nog sneller meebewegen om de massa te doen beseffen wat het ware potentieel is en hoe zij er zelf hun leven mee kunnen verrijken. Hierin is het belangrijk dat we goed kijken hoe we gimmick-toepassingen onderscheiden van echte toegevoegde waarde. Je ziet dat AR al jaren veel serieuzer wordt genomen als toekomstige ‘toegevoegde realiteit’. Google probeerde het al in 2009 met de Google Glass, maar was te vroeg en het flopte. Maar na de succesvolle Microsoft Hololens 2 uit 2020 werkt nu ook Apple aan een zeer hoogwaardige AR bril dat straks het formaat en gewicht heeft van een normale leesbril.

VR kreeg de afgelopen jaren helaas het imago van een gimmick, omdat grote bedrijven vooral VR gingen positioneren als nieuwe vorm van entertainment. Ondanks dat dit voor de hand liggend was, doet het geen recht aan het ware potentieel van VR. Het komt altijd weer terug op de kernwaarde van VR als techniek: je kunt mensen naar plaatsen brengen waar ze normaal niet kunnen zijn. Misschien ligt daarin wel het grote geheim. Mensen willen steeds meer ontsnappen aan de werkelijkheid, die steeds grauwer wordt. Als je vanuit dat licht bekijkt wat VR nu al kan en wat er aan zit te komen, dan kan het niet anders dan dat VR ontzettend groot gaat worden. We zijn nog niet eens uitgekeken op de Oculus Quest 2, maar de nieuwe XR headset van Meta (voormalig Facebook) staat alweer voor de deur onder projectnaam ‘Cambria’.

Eerste officiële beelden Meta Cambria project / verwacht in 2023

De ontwikkelingen van de Metaverse zijn een goed voorbeeld van hoe snel de virtuele wereld kan groeien. Ook al is het niet nieuw en had je in 2003 al platformen zoals Second Life, zorgen technieken zoals Crypto, NFT, blockchain ervoor dat je nu ontzettend veel nieuwe financiële en sociale mogelijkheden hebt. De NRC heeft hier een sterk stuk over geschreven. Ze interviewden filosoof David Chalmers en die nam het op voor de metaverse en zei:

 

“Hoezo is dit escapisme, hoezo een nepwereld? Dat iets een simulatie is, maakt het nog geen illusie. De uitdaging zit ‘m in de belichaming; de sensaties die je krijgt van eten, drinken, seks.”

 

De Metaverse stelt geen grenzen aan je fantasie en bewegingsvrijheid

Ook hier thuis in Nederland staat de zorg onder grote druk, met een stijgende en complexere zorgvraag als gevolg van veranderende demografie, een ‘tsunami’ aan technische innovaties en onzekere politieke ontwikkelingen. Nederland moet en wil daarom naar een toekomstbestendig zorglandschap. Hoe ziet dat toekomstbestendige zorglandschap eruit? Niemand heeft het antwoord maar we weten wel dat we in 2040 door o.a. vergrijzing 2 miljoen mensen nodig hebben in de zorg. Dat is simpelweg niet haalbaar.

 

“We hebben een sociale en maatschappelijke plicht om innovaties naar de markt te brengen.”

 

In andere landen is dat niet anders en daarom springen grote techreuzen in het gat zorg, waar natuurlijk ontzettend veel geld in om gaat. Zo schreef de NRC een stuk dat ‘Praktijk Zuckerberg’ alle ziektes wil genezen voor het einde van de eeuw. Marc Zuckerberg kocht al een ziekenhuis en begon met zijn vrouw Priscilla Chan het Chan Zuckerberg Initiative. „We besteden vijftig keer meer aan het genezen van ziektes dan aan het voorkomen ervan”. 

Terug naar VR als groot potentieel in de zorg. Het probleem van het commerciële imago van VR is dat iedereen de eerste wil zijn om grote primeurs te maken in de wereld van VR. Games zoals Superhot verdienen al jaren miljoenen met een relatief simpele maar effectieve VR shootergame. Waarom zou je dan net als ons bedrijf VRelax je gaan focussen op een lastige, behouden sector als de zorg om hier het verschil proberen te maken. Het antwoord van ons is simpel: omdat het kan en omdat het moet. We hebben hier een sociale en maatschappelijke plicht om innovaties naar de markt te brengen. Toch komen start-ups in de zorg lastig van de grond. En eerlijk is eerlijk; ook VRelax heeft zich in bochten moeten wringen om, in cruciale periodes van ons bestaan, de juiste aansluiting te vinden in deze sector en de mensen die hier in werken. Elke dag moeten wij als team het wiel opnieuw uitvinden. Hoe positioneer je een product als VRelax in de zorg? Een hoe borg je dit als toepassing binnen bestaande processen? Elke dag een uitdaging, maar wel een leuke!

 

Stefan Vogelzang / CEO VRelax